روند گردآوری اطلاعات، تجزیه و تحلیل آنها و دریافت نتایج در مورد یک بازار خاص، محصولات و خدماتی که در آن بازار برای فروش عرضه می شوند و همچنین مشتریان این محصولات و خدمات، حوزه خدمات تحقیقات بازار را تعریف می کنند. کسب و کارهایی موفق تر هستند که به دنبال چنین اطلاعاتی باشند. دسترسی به چنین اطلاعاتی این امکان را به شما می دهد که قبل از هرگونه سرمایه گذاری، امکان سنجی صحیحی انجام داده باشید.
تحقیقات بازار داده های لازم را برای هموار کردن مسیر بازاریابی فراهم می نماید و بهترین و تازه ترین دستمایه های موجود را برای بازاریابی و تعیین استراتژی های بهینه در اختیار کسب و کارها قرار می دهد.
کسب و کارهایی که از خدمات تحقیقات بازار استفاده می کنند یک مزیت رقابتی بزرگی برای خود نسبت به رقبا ایجاد می کنند. چنین کسب و کارهایی اطلاعات کافی را در کلیه دسته های مورد نیاز جمع آوری می کنند و به این ترتیب در تصمیم گیری های استراتژیک با اطمینان بیشتری گام برمی دارند.
یک دسته از این اطلاعات، داده هایی است که در مورد رقبا به دست می آورند. با تحقیقات بازار به صورت علمی و تخصصی با جایگاه خود در بازار در مقابل رقبا آشنا می شوند. هیچکس نمی تواند منکر این شود که چنین اطلاعاتی مقدمات یک پیشرفت چشمگیر را فراهم می آورد.
برای اجرای یک طرح تحقیقاتی مراحل زیادی باید طی شود که اولین مرحله آن، احساس نیاز کسب و کار به انجام تحقیقات بازاریابی است. همیشه نباید مشکل جدیدی به وجود آمده باشد تا احساس نیاز به داده و اطلاعات در صاحبان کسب و کارها ایجاد شود. برای توسعه کسب و کار، لانچ محصول یا سرویس جدید، بهبود محصولات و خدمات قبلی، آگاهی از میزان رضایت مشتریان و بسیاری موارد دیگر می توان از مزایای تحقیقات بازاریابی استفاده و برای خود ایجاد مزیت رقابتی کرد. پس از احساس نیاز، مسئله مورد نظر باید به دقت تعریف شده و ابعاد و حدود آن مشخص شود.
تعریف دقیق و صحیح باعث می شود مسیر پیش رو کاملاً مشخص باشد. براساس مسئله تعریف شده می توان اهداف یک پروژه تحقیقاتی را ترسیم کرد. این اهداف همان چیزهایی هستند که انتظار می رود در پایان پروژه، به آنها دست یافت. اهداف یک تحقیق مشخص می کند که به جواب چه سؤالاتی باید رسید. سپس تحقیق مورد نظر طراحی می شود. در طرح تحقیق به متدلوژی مورد نظر برای رسیدن به سؤالات و اهداف تحقیق دست می یابیم. با استفاده از متدلوژی صحیح می توانیم اطلاعات مورد نیاز خود را جمع آوری کنیم.
در تحقیقات بازار اطلاعات به دو دسته اولیه و ثانویه تقسیم می شوند. اطلاعات ثانویه تعریف مشخصی دارند. اینگونه اطلاعات با استفاده از مطالعه اسناد به دست می آید که معمولاً شامل آرشیوها، آمار رسمی، اسناد و مدارک کتابخانه ای، سایت ها و سایر منابع دیجیتالی است. به اینگونه تحقیقات مطالعات اسنادی می گویند. اطلاعات اولیه از روش های مختلف تعریف شده در تحقیقات بازار به دست می آید.
تعداد این روش ها زیاد است و هر یک از آنها تخصص و دانش کافی برای جمع آوری و تجزیه و تحلیل اطلاعات را می طلبد. متدلوژی های تحقیقات بازاریابی به دو دسته اصلی کمی و کیفی تقسیم می شوند. روش های کمی باعث به دست آوردن داده های ساختاریافته و آماری هستند که قابل تعمیم به جامعه بزرگتری می باشند. روش های کیفی از نوع اکتشافی هستند و نظرسنجی های آن دارای ساختاریافتگی کمتری هستند. در روش های کیفی محقق بیشتر به دنبال بررسی عمیق موضوعات و بدست آوردن اطلاعاتی در مورد نگرش، طرز تفکر و انگیزه‌ی افراد است.
در مرحله بعد از تعیین متدلوژی تحقیق باید روش جمع آوری داده ها مشخص شود. روش های جمع آوری اطلاعات می توانند آنلاین، مصاحبه های رو در رو، مصاحبه های تلفنی، جلسات کانونی، مصاحبه های عمیق و غیره باشند. در صورتی که روش جمع آوری اطلاعات مطابقت کافی و صحیحی با متدلوژی های تعیین شده داشته باشند، قطعاً نتایج بهتری به دست می آید.
در این مرحله باید پرسشنامه های کمی و یا راهنماهای مصاحبه در کیفی طراحی شوند. این کار نیاز به تخصص کافی دارد. طراحی حرفه ای پرسشنامه و راهنمای بحث می تواند کاملا در راستای اهداف و سؤالات تحقیق صورت گیرد. هرگونه کار غیرحرفه ای در این بخش نتایجی به دست می دهد که خارج از مسیر اصلی است.
تعیین اندازه نمونه و ساختار آن نیز یکی از کارهای مهمی است که باید توسط محقق صورت پذیرد. در مصاحبه های کمی اندازه نمونه باید براساس مدل های آماری تخمین زده شود و به حدی باشد که کاملاً به جامعه مورد بررسی قابل تعمیم باشد. در روش های کیفی، قابلت تعمیم اصلاً مهم نیست و اندازه نمونه باید به حدی باشد که مطمئن باشیم می توانیم به حد کافی به عمق موضوع مورد بررسی وارد شده و نگرش و تفکر افراد مورد بررسی را استخراج کنیم.
حال که همه چیز آماده است می توانیم به جمع آوری اطلاعات بپردازیم. این مرحله نیز نیاز به دقت کافی دارد. انتخاب افراد پاسخگو براساس مشخصات تعریف شده بسیار مهم است و انحراف از آن بسیار غلط. همچنین تیم کنترل کیفیت در شرکت های تحقیقات بازاریابی باید به طور کامل بر روند مرحله میدانی و جمع آوری اطلاعات نظارت دقیق داشته باشد. پس از جمع آوری داده ها و تمیزسازی آنها در بخش کمی و دسته بندی اطلاعات در بخش کیفی، متخصصان می توانند به تجزیه و تحلیل اطلاعات و تهیه گزارش بپردازند.
تمامی مراحل فوق نیاز به تخصص و دانش کافی در زمینه تحقیقات بازاریابی دارد. در صورتی که هر یک از این مراحل به درستی انجام نشود و تکنیک کافی برای آنها خرج نشود می تواند برای کسب و کارها خسارت های جبران ناپذیری در پی داشته باشد. این خسارات برای شرکت های بزرگ ممکن است در حد زیان های مالی باشد که به مرور زمان قابل جبران باشد ولی برای کسب و کارهای نوپا و جدید ممکن است عاملی برای خاتمه حیاتشان محسوب شود.
